Ustawa lex deweloper

  Specjalna ustawa nazywana "lex deweloper" została uchwalona w roku 2018 na okres 10 lat i miała w swoim zamyśle ułatwiać wykorzystanie terenów miejskich pod zabudowę mieszkaniową poprzez uruchomienie nadzwyczajnej ścieżki lokalizacji inwestycji. Jej pełna nazwa brzmi "ustawa z 5.07.2018 r. o ułatwieniach  w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących", a tutaj został zlinkowany jej ->tekst ujednolicony po nowelizacjach.

  W praktyce specustawa "lex deweloper" może działać jak inwestycyjny "buldożer" - pozwala ignorować planowanie architektoniczne (budować bez decyzji wzizt, bez miejscowego planu zagospodarowania lub w sprzeczności z planem zagospodarowania, a nawet w sprzeczności ze studium zagospodarowania na byłych terenach kolejowych, wojskowych, przemysłowych) oraz łatwo neutralizować sprzeciw społeczny (wyłączenie kpa i stron postępowania, skrócenie terminów odpowiedzi udzielanych inwestorowi, bardzo krótkie 21-dniowe i niezobowiązujące "konsultacje społeczne").  W razie spełnienia wymagań technicznych inwestycji (rozmiar inwestycji, odległości od dróg, szkół, przedszkoli czy komunikacji itp.) jedynym organem rozstrzygającym w sprawie staje się Rada Miasta podejmująca decyzję w drodze głosowania, pod silną presją czasową.

  Takie narzędzie w rękach energicznych deweloperów skupujących "trudne" działki może okazać się bardzo niebezpieczne dla lokalnych społeczności - gdyby Rada Miasta podjęła w pośpiechu nie dość przemyślaną decyzję lub stanęła z jakiś względów po stronie dewelopera, to mieszkańcy miasta zagrożeni kontrowersyjnym pomysłem inwestora stają sie w praktyce bezbronni. Dlatego w przypadku "lex deweloper" tak ważne jest wczesne informowanie nieświadomych mieszkańców o powstającym zagrożeniu, lobbing u władz i akcje społeczne.

  Warto przypomnieć decydentom, że ustawa "lex deweloper" w art. 6 ust. 1 wskazuje na ważny aspekt urbanistyczno-architektoniczny, nakazując uwzględnianie charakteru zabudowy okolicy, w której ewentualna nowa inwestycja mieszkaniowa ma być zlokalizowana. W przypadku pasa kolejowego w Burowcu i dotyczących go planów dewelopera, jakie ujawniono obwieszczeniem z 13.06.2022 r. na stronach UM Katowice, warunek ten byłby drastycznie naruszony!

  Tutaj zlinkowano ->omówienie aspektów prawnych ustawy lex-deweloper, a tutaj przykładowy ->komentarz do jej funkcjonowania.

  Zaczyna się stopniowo pojawiać w obiegu prawnym coraz więcej orzeczeń sądowych w sprawie "lex deweloper". Wprawdzie uchwały Rad Miast nie podlegają procedurom kpa, ale mogą byc zaskarżane do sądów administracyjnych.  Przykładowo w Krakowie inwestor doprowadził w październiku 2021 r. do stwierdzenie przez WSA nieważności uchwały Rady Miasta odmawiającej  ustalenia lokalizacji inwestycji z "lex deweloper" na osiedlu Ugorek (główną przyczyną było prawdopodobnie niewystarczające uzasadnienie uchwały).  Z kolei w czerwcu 2021 r. WSA, po skardze mieszkańców, uchylił uchwałę Rady Miasta Buska Zdrój ustalajacej lokalizację inwestycji "lex deweloper" dla dwóch domów przy ul. Grotta w dzielnicy sanatoryjnej (w tym wypadku sąd stwierdził niezgodność inwestycji z charakterem zabudowy w okolicy oraz pominięcie uwag do inwestycji zgłoszonych przez 74 osoby).

Bardzo ważnym z tej perspektywy dniem dla Katowic był 27 lipca 2022 r.  Tego dnia WSA Gliwice oddalił (->sentencja wyroku, ->informacja prasowa) skargę inwestora Oriens Style na dobrze uzasadnioną merytorycznie odmowę Rady Miasta Katowice ustalenia lokalizacji inwestycji z "lex deweloper" na osiedlu Paderewskiego.  Wydaje się, że jeśli Rada Miasta ma merytoryczne przesłanki do odmowy ustalenia lokalizacji (argumenty urbanistyczne, mieszkaniowe, społeczne) i potrafi je sformułować w uzasadnieniu uchwały, wtedy dla sądu jest oczywiste, że wyrażanie zgody na inwestycje "lex deweloper" nie jest obowiązkiem, a tym bardziej zgoda nie musi być wydawana wbrew interesowi miasta.